W ramach programu możliwe będzie wdrożenie kilku modeli organizacji pracy:
- zmniejszenie liczby dni pracy w tygodniu (np. do czterech),
- skrócenie liczby godzin pracy dziennie,
- przyznanie dodatkowych dni wolnych w miesiącu,
- wykorzystanie dni wolnych w formie dodatkowego urlopu wypoczynkowego,
- zastosowanie innych rozwiązań dostosowanych do specyfiki danego miejsca pracy.
Każdy projekt może zostać dofinansowany kwotą do 1 miliona złotych, z zastrzeżeniem, że koszt przypadający na jednego pracownika nie może przekroczyć 20 tysięcy złotych.
Etapy realizacji projektu
Pilotaż skróconego czasu pracy będzie realizowany w trzech etapach:
Etap I – Przygotowanie: Rozpoczyna się w dniu podpisania umowy i trwa do 31 grudnia 2025 roku. W tym czasie organizacje opracowują szczegółowe zasady wprowadzenia skróconego czasu pracy, uwzględniając potrzeby pracowników i uwarunkowania branżowe.
Etap II – Testowanie: Trwa od 1 stycznia do 31 grudnia 2026 roku. To kluczowy moment, kiedy uczestnicy projektu wdrażają w praktyce wybrane rozwiązania i obserwują ich wpływ na funkcjonowanie zakładów pracy.
Etap III – Podsumowanie: Ostatnia faza pilotażu kończy się najpóźniej 15 maja 2027 roku i polega na analizie oraz ewaluacji zrealizowanych projektów. Wnioski z tego etapu posłużą ministerstwu do formułowania przyszłych kierunków polityki pracy.
Kto może wziąć udział i jakie są warunki?
Wnioski o udział w programie będzie można składać wyłącznie w formie elektronicznej – od 14 sierpnia do 15 września 2025 roku. Lista zatwierdzonych projektów zostanie ogłoszona do 15 października 2025 roku. Organizacje ubiegające się o udział muszą spełnić konkretne kryteria:
- prowadzenie działalności przez co najmniej 12 miesięcy przed złożeniem wniosku,
- zatrudnianie co najmniej 75% pracowników na podstawie umowy o pracę, powołania, mianowania, wyboru lub spółdzielczej umowy o pracę,
- objęcie projektem co najmniej 50% pracowników,
- utrzymanie zatrudnienia na poziomie nie niższym niż 90% stanu początkowego,
- brak pogorszenia warunków pracy i płacy,
- zapewnienie niezmiennego poziomu wynagrodzeń przez cały czas trwania projektu.
Ministerstwo podkreśla, że „skrócenie czasu pracy nie może być narzucone odgórnie”, dlatego program jest dobrowolny i elastyczny.
Korzyści: zdrowie, równość, efektywność
Skrócony tydzień pracy przynosi potencjalnie wiele korzyści zarówno dla pracowników, jak i pracodawców. Eksperci zwracają uwagę na pozytywny wpływ na zdrowie psychiczne i fizyczne pracowników – krótszy czas pracy oznacza mniej stresu, lepszą regenerację i mniejsze ryzyko wypalenia zawodowego. Dodatkowo osoby pracujące 21 godzin tygodniowo mogą, jak pokazują analizy, kontynuować aktywność zawodową przez dłuższy czas.
Program ma też wymiar społeczny – może prowadzić do „wyrównania szans wykonywania pracy płatnej przez kobiety i mężczyzn”. Większa elastyczność w organizacji pracy sprzyja łączeniu obowiązków zawodowych i rodzinnych, co szczególnie dotyczy kobiet.
Europa jako wzór
W 1930 roku ekonomista John Maynard Keynes przewidywał, że ludzie w XXI wieku będą pracować jedynie 15 godzin tygodniowo. Choć to się nie sprawdziło, coraz więcej państw wprowadza zmiany w kierunku skracania czasu pracy. Francja już w 2000 roku wdrożyła 35-godzinny tydzień pracy. Na podobną ścieżkę weszły Hiszpania, Belgia, Japonia czy Islandia, testując różne modele skrócenia czasu pracy.
Unikalnym elementem polskiego pilotażu jest jego otwartość – obejmuje nie tylko sektor prywatny, ale też publiczny, pozarządowy i samorządowy. Dzięki temu możliwe będzie zebranie zróżnicowanych doświadczeń i danych, które posłużą do oceny skutków zmian w różnych branżach i środowiskach pracy.
Komentarze (0)