Co najmniej 5 tys. zł dla każdego małżeństwa. Nowelizacja nabiera tempa. Trzeba spełnić jeden warunek

W centrum zamieszania znajduje się petycja autorstwa Eugeniusza Szymali, który zaproponował wprowadzenie nowego rodzaju wsparcia – „małżeńskiego świadczenia jubileuszowego”. Chodzi o jednorazowe świadczenia finansowe wypłacane parom, które przetrwały ze sobą co najmniej 50 lat w formalnym związku. Proponowane progi są jasno określone:

• 5000 zł dla par z 50-letnim stażem (tzw. złote gody),
• 6000 zł dla małżeństw świętujących 60 lat razem (diamentowe gody),
• 8000 zł dla wyjątkowych par, które mogą pochwalić się 80 wspólnymi latami.

Świadczenie miałoby charakter jednorazowy i byłoby wolne od celu – to znaczy, że beneficjenci mogliby wydać je wedle własnego uznania: na zdrowie, wypoczynek, prezent dla wnuków czy inną potrzebę.

Uznanie społeczne i materialne

Pomysł zyskał pozytywną opinię Senackiej Komisji Petycji, która jednogłośnie zdecydowała się przekazać sprawę do dalszego procedowania. W uzasadnieniu wskazano, że „małżeństwa z długoletnim stażem zasługują na szczególne uznanie społeczne i materialne”. Chodzi nie tylko o kwestię finansową, ale także o społeczne docenienie wartości, które dziś coraz częściej są spychane na margines: wierności, wytrwałości, lojalności.

Dla wielu seniorów, którzy żyją z niewielkich emerytur i często mierzą się z problemami zdrowotnymi, taki dodatek mógłby mieć realny wpływ na jakość życia. Z drugiej strony, może to być także impuls do tego, by młodsze pokolenia spojrzały inaczej na ideę długotrwałych relacji.

Skala przedsięwzięcia

Jak wynika z dostępnych danych statystycznych, w Polsce żyje obecnie około 400 tysięcy osób, które pozostają w małżeństwach trwających ponad 50 lat. Jeśli założyć, że znaczna część z nich mogłaby ubiegać się o świadczenie, koszty dla budżetu państwa nie byłyby symboliczne. Przy maksymalnej wypłacie 5000 zł dla każdego uprawnionego małżeństwa, mówimy o dziesiątkach, a nawet setkach milionów złotych.

Na tym etapie nie ma jeszcze precyzyjnych wyliczeń ani informacji o możliwych źródłach finansowania świadczenia. To kwestia, którą muszą rozstrzygnąć dalsze prace legislacyjne i konsultacje z Ministerstwem Finansów.

Wzory z zagranicy

Warto zauważyć, że choć pomysł wydaje się nowatorski, nie jest on całkowicie oderwany od praktyk funkcjonujących za granicą. W krajach takich jak Włochy, Japonia czy Francja organizowane są lokalne i państwowe uroczystości, podczas których władze honorują pary z wieloletnim stażem. Zwykle ma to jednak charakter wyłącznie symboliczny – są to dyplomy, listy gratulacyjne, czasem kwiaty lub drobne upominki.

Polska propozycja wyróżnia się tym, że zakłada konkretne wsparcie finansowe. To sprawia, że mogłaby być unikalna na tle międzynarodowym – połączenie uznania symbolicznego z materialną pomocą.

Co z wcześniejszymi projektami?

To nie pierwsza próba wprowadzenia podobnych rozwiązań w Polsce. W poprzednich latach mówiło się o programie „Małżeństwo 500+”, który zakładał comiesięczne wypłaty dla par z co najmniej 40-letnim stażem małżeńskim. Pomysł nie doczekał się realizacji, m.in. z powodu trudności organizacyjnych i braku poparcia politycznego. Dzisiejsza propozycja wydaje się bardziej realistyczna – jednorazowa forma wypłaty upraszcza całą procedurę i ogranicza koszty.

Ruch w stronę polityki prorodzinnej?

Projekt świadczenia jubileuszowego może być również odczytywany jako część szerszej debaty o przyszłości polityki prorodzinnej w Polsce. W czasach, gdy coraz mniej młodych ludzi decyduje się na formalne małżeństwa, a dzietność spada, państwo może szukać sposobów, by promować i wzmacniać trwałe związki.

Czy to wystarczy, by zmienić postawy społeczne? Trudno powiedzieć. Pewne jest jedno – potrzeba wyznaczenia nowych kierunków i wskazania wzorców, które w dzisiejszym społeczeństwie zyskałyby na nowo wartość i znaczenie.

Co dalej?

Senacka Komisja Petycji przekazała propozycję do dalszych analiz. W nadchodzących miesiącach możliwe jest przygotowanie projektu nowelizacji ustawy o świadczeniach rodzinnych, który formalnie wprowadzi „małżeńskie świadczenie jubileuszowe” do polskiego porządku prawnego. Niewykluczone, że jeśli projekt zyska poparcie większości parlamentarnej, pierwsze wypłaty mogłyby nastąpić jeszcze przed końcem obecnej kadencji Sejmu.